3G (orijinal açılımı 3rd Generation), 3N ya da 3. Nesil, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından tanımlanan; GSM EDGE, UMTS, CDMA2000, DECT ve WiMAX teknolojilerini kapsayan bir standartlar ailesidir.
(Not: 3G’nin Açılımı 3 tane g olarak bilinmektedir. g… g… g… gibi, Yanlıştır.)
Verilen hizmetler arasında mobil kullanıcılar için geniş-alanda kablosuz telefon görüşmeleri, görüntülü aramalar ve kablosuz veri aktarımı vardır. 2G ve 2.5G hizmetleriyle karşılaştırıldığında, 3G eşzamanlı konuşma ve veri hizmetleriyle daha yüksek veri hızlarını (HSPA+ ile iniş yolunda 14.4 Mbit/s ve çıkış yolunda 5.8 Mbit/s’e ulaşan hızları) desteklemektedir. Bu sayede 3G ağları, ağ operatörlerinin daha geniş ve gelişmiş hizmetleri, geliştirilmiş spektral verimlilik sayesinde ulaşılan daha büyük ağ kapasitesiyle sunmalarını sağlar.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği üçüncü nesil (3G) mobil telefon standartlarını gelişimin hızlanması, bantgenişliğinin artması ve daha geniş uygulamaların desteklenmesi için tanımladı. Örneğin, GSM (şu anki en yaygın cep telefonu standardı) sadece ses değil, aynı zamanda 14.4 kbps hızlarında devre anahtarlamalı veri aktarımını destekler; ancak çokluortam uygulamalarının desteklenmesi için 3G’de paket anahtarlamalı verilerin daha iyi spektral verimlilikte ve daha yüksek hızlarda aktarılması gerekmektedir. Paket anahtarlaması sayesinde 3G sisteminde cihazlar bant genişliğini sadece veri alışverişi sırasında işgal ederler. Özet olarak, 3G’nin 2G’ye göre getirmiş olduğu en büyük yenilik, iletimin ses yerine veri odaklı olmasıdır.
Tarihçe
İlk ticari örnekleri Japonya’da 2001 yılında görülen bu teknoloji, 2003′ten itibaren Avrupa’da 3G kullanılmaya başlanmıştır. 3G hizmetleri Türkiye’de 2009 yılında kullanıma girmiştir.
7 Eylül 2007 tarihinde Telekomünikasyon Kurumu tarafından yapılan 3. Nesil lisans ihalesi, tek bir GSM operatörünün (Turkcell) katılması, diğer operatörlerin ise Numara taşınabilirliği olmadan ihaleye katılmayacaklarını belirtmeleri üzerine ihale iptal edilmiştir.
Yeni ihale 05.06.2008 tarihinde başlamıştır. Bu ihalede Turkcell 3 kanal, Avea ve Vodafone 2 kanal almıştır. 3G’nin Türkiye’de devreye girme tarihi 30 Temmuz 2009′dur.
Türkiye’de 3G’yi 81 ilde aynı anda başlatacak olan operatörler Turkcell ve Vodafone’dur.
Kullanılan Teknolojiler
3G’de aynı 1G ve 2G gibi, hücresel bir ağ sistemi kullanılır.
3G teknolojilerine örnek olarak Universal Mobile Telecommunications System (yani Evrensel Mobil İletişim Sistemi) anlamına gelen UMTS verilebilir. Bunun yanında Kuzey Amerika’da kullanılan CDMA2000 ve Japonya’da Freedom of Mobile Multimedia Access (Mobil Çoklu Ortam Erişimine Özgürlük) anlamına gelen FOMA standardları da bir 3G teknolojisidir.
UMTS klasik frekans veya zaman çoklu iletişim (multiple access) tekniklerinden prensip olarak cok farklı olan kod çoklu iletişim CDMA (Code Division Multiple Access) teknolojisini kullanir. Bir çeşit dağınık frekans (spread spectrum) tekniği olan bu teknolojide kullanıcılar 5MHz genişligindeki aynı banttan haberleşirler. Her vericinin sinyali özgün bir yonga koduyla çarpılarak (bu kodun hızı 3.84Mchips/s) 5MHz genişliğindeki spektruma yayılır. Alıcı da bu spektruma yayılmış sinyali aynı yonga koduyla çarparak veriyi elde eder.
Avantajları
3G’nin getirmiş olduğu birçok yenilik vardır:
Mesajlaşma, internet erişimi ve yüksek hızda çoklu ortam haberleşme desteği
Gelişmiş hizmet kalitesi
Gelişmiş pil ömrü
Konumlandırma hizmetlerinin sağlanması
İşletim ve bakım kolaylığı
Multimedya ve eğlence seçenekleri ile hızlı dosya,resim,müzik aktarımları olmaktadır.
Mevcut şebekelerle birlikte çalışabilirlik, 2G’ye dolaşım sağlayabilme
Mevcut şebekelere geriye doğru uyum sağlayabilme, düşük kurulum maliyeti
Gelişmiş güvenlik yöntemleri sayesinde mobil ticarete ortam sağlayabilme
Medya haberciliği açısında çekilen video görüntülerinin en hızlı bir şekilde haber merkezine yetiştirilmesi
Son Kullanıcı açısında YouTube hesabınıza direk video gönderimi ve paylaşımı
4 saatte indirilebilen 700 MB’lık Divx filmin 1 saatte indirilebilmesi (2 mbps hız)
Görüntülü konuşmanın sağlanması.
Mobil TV izleyebilme (Kupa maçları ve diziler gibi).
Geliştirmeler
İlk tasarımlarda işlemci hızı gerekliliğini düşük tutmak adına kullanılan basit algoritmalar yüzünden hız düşük kalmakta ve daha da kötüsü gidilen hıza göre değişebilmektedir. Bu soruna çözüm olması açısından HSDPA (İngilizce High Speed Downlink Packet Access, yani Yüksek Hızlı Veri Paketi İndirme İmkanı) ve HSUPA (İngilizce High Speed Uplink Packet Access, yani Yüksek Hızlı Veri Pakedi Yükleme İmkanı) teknolojileri üretilmiştir. Bu teknolojiler sayesinde ortalama transfer hızı gidilen hızdan bağımsız olarak indirme ve yüklemede saniyede 1 mbit civarlarında olmaktadır. Aynı ilk nesil 3G’de olduğu gibi, HSDPA da ilk Japonya’da kullanıma açılmıştır.
Özellikler
Veri hızları
ITU kullanıcıların 3G ekipmanlarından ve sağlayıcılarından bekleyebilecekleri veri hızları ile ilgili net bir tanımlama yapmamıştır. Bu nedenle 3G hizmetinden yararlanan kullanıcıların standarttaki hızların sağlamadığından bahsetmeleri mümkün değildir. Yorum olarak “IMT-2000′in daha yüksek aktarım hızları sağlaması beklenmektedir: sabit kullanıcılar için minimum 2 Mbit/s ve maksimum 14.4 Mbit/s, ve hareket eden bir araçtaki kullanıcılar için 348 kbit/s,”[1] denmiş olsa da ITU net bir şekilde minimum ya da ortalama hızlar ya da hangi arayüzlerin 3G olarak kalifiye olacağını belirtmemiştir, bu nedenler kullanıicıların genişbant hız beklentilerini sağlama amaçlı farklı hızlar 3G olarak sunulabilmektedir.
Güvenlik
3G ağları 2G öncüllerinden daha yüksek düzeyde güvenlik sağlamaktadır. UE’nin bağlandığı ağı onaylamasını sağlayarak kullanıcının üzerinde olmak istediği ağda olduğu doğrulanmaktadır. 3G ağları eski A5/1 akım şifresi yerine KASUMİ blok kriptosu okullanmaktadır. Yine de KASUMİ şifresinin de bir takım zayıflıkları belirlenmiştir. ….
3G ağ altyapısının güvenliği dışında, uçtan uca güvenlik de İMS gibi uygulama çerçevelerine erişildiğinde sağlanmaktadır, ancak bu özellik kesin bir 3G özelliği değildir.
Sorunlar
3G dünya çapında kullanıcılara ulaştırılsa da bazı konular 3G sağlayıcıları ve kullanıcıları tarafından tartışılmaktadır:
Bazı alanlarda 3G hizmet lisanslarının yüksek giriş ücretleri
Ülkeler arası lisanslama maddelerindeki farklılıklar
Bazı telekomünikasyon şirketlerinin 3G yatırımı yapmalarını zorlaştıran borç durumları
Finansal olarak zor durumdaki operatörlere az devlet desteği verilmesi
3G telefon maliyetleri
Bazı bölgelerdeki kapsama alanı darlığı
Bazı ülkelerdeki yüksek 3G hizmet ücretleri
Elle kullanılan bir cihazdan beklenen yüksek hızda hizmetler
3G telefonların pil ömürleri
2G’den Evrimi
2G teknolojisi veri aktarımından çok ses aktarımı üzerine odaklanmaktaydı. 3G teknolojisine evrimde ara geçişler söz konusudur.
2G’den 2.5G’ye geçiş (GPRS)
Ana madde: GPRS
3G’ye geçişin ilk temelleri GPRS (Genel Paket Radyo Servisi) sayesinde olmuştur. Bazı operatörler bunu 2.5G teknolojisi olarak duyurmuşlardır.
2.5G’den 2.75G’ye geçiş (EDGE)
Ana madde: EDGE
GPRS teknolojisi 8PSK modülasyon sayesinde genişletilmiş ve EDGE (GSM Evrimi için Genişletilmiş Veri Aktarım Oranları) ortaya çıkmıştır. İlk olarak 2003 yılında ABD’de Cingular (şimdiki adı AT&T) tarafından çıkarıldı. EDGE, 3G standartlarında yer alsa da çoğunlukla 2.75G olarak tanımlanmaktadır.
4G’ye Evrimi
3G, her ne kadar bant genişliğini verimli kullanmak ve “tıkanma”nın önüne geçmek için tasarlanmış olsa da radyo emisyonu için çok geliştirilmemiş algoritmalar kullanmaktadır. Bunun sonucu olarak 3G cihazlar gidilen hız ve ortam koşullarına göre veri transfer hızını değiştirirler:
0 ile 40 km/saat arasında, 3G’nin teorik hızı saniyede 2 mbit civarındadır.
40 ile 120 km/saat arasında, 3G’nin veri alışveriş hızı saniyede 386 kbit’e geriler.
Yaklaşık 360 km/saat hızın ötesine çıkılınca, 3G verinin aktarılmasında ciddi sorunlar yaşamaya başlayabilir!
Kullanılan modülasyon tekniği cep telefonlarında doğrusallığı yüksek RF güç yükselteçlerinin kullanilmasini zorunlu kılmıştır. Bu da genelde telefonun en çok akım çeken ve verimliliğinin pil ömrüne direkt etkisi olan güç yükselteçlerinin düşük verimle kullanılmasına ve özellikle ilk nesil telefonların pil ömürlerininin kısa olmasına neden olmuştur.
Buna ek olarak, 3G ile birlikte kullanılan frekans bandı 2100 / 2400 Mhz civarlarına çekilmiştir. 900 Mhz GSM standardıyla karşılaştırıldığında, bu değişiklik kapsama alanının dokuz kata kadar küçülmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla şehirlerde binalar, açık alanlarda ise alanın büyüklüğü yüzünden 3G kapsama alanı dar kalmaktadır.
Bu iki sorunun çözümü için 4G teknolojisi planlanmaktadır.
4G, dördüncü nesil kablosuz telefon teknolojisidir. Diğer kablosuz telefon standartları gibi hücresel bir ağ sistemi kullanması ve üçüncü nesilde ortaya çıkan kapsama alanı sorunu başta olmak üzere bazı sorunları çözmesi beklenmektedir. Bağlantı hızı cep telefonlarında 100 Mbps , Wi-Fi networklerde 1Gbps’dir. Aynı zamanda bant genişliği, WiMaX bant genişliği ile aynı boydadır.
‘4G’, İletişimler sisteminde, ‘dördüncü nesil’ terimine ait bir ilintilendirmedir.Bir 4G sistemi, daha önceki nesillerden daha yüksek veri hızları temeline dayanan “herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde”, ses, veriler ve akan çoklu kitle iletişimin kullanıcılara hizmet verebileceği, uçtan uca IP çözümü sağlayacaktır. 4G’nin ne olduğuna dair resmi bir tanımlama yapılmış olmasa da, 4G’ye ait tahmini hedefler, aşağıda yer aldığı şekilde özetlenebilir:
4G tamamıyla IP tabanlı, kablolu veya kablosuz bilgisayar,tüketici elektroniği,iletişim teknolojileri ve iç ve dış ortamlarda sırası ile servis kalitesi ve yüksek güvenliğiyle herhangi bir zamanda herhangi bir yerde her türlü ağ hizmetini tek bir noktada birleştirerek makul fiyat ve tek faturalandırmayla gerçekleştirecek, 100 Mbit/s ve 1 Gbit/s veri iletim kapasitesini sağlayabilen sistemlerin sistemi ve ağların ağı olmayı hedefleyen bir hizmettir.
Anasayfa 
